Toba 16 november 2010

Offerfeest in Toba

Ontwaken in Toba, het geboortedorp van Adama. Ik word moeizaam en gebroken wakker. Hoe was het ook alweer? O ja, die mooie ontvangst in Toba gisteren. In drieën werden we verwelkomt. Bij de eerste afslag een dorpsdelegatie van applaudiserende mannen en jongens, die vervolgens achter ons aanfietsten over een iets kleinere weg. Een paarhonderd meter verder een swingende groep vrouwen en wéér applaus! En hoe dichter we bij Toba kwamen, hoe meer mensen er samendromden Het geheel werd nog versterkt door twee jongens op een brommer die heel veel lawaai maakten om de feeststemming nog wat op te voeren. Daarna héél veel handen schudden, meegedanst in een grote kring vrouwen onder begeleiding van trommelmuziek.

Dat ik gebroken wakker werd, kwam door een soort disco-feest dat tot diep in de nacht (de héle nacht?) doorging en genadeloos door het tentdoek knalde.

Twee feesten worden er tegelijkertijd gevierd deze dagen. Het offerfeest en de aankomst van ons fietsers die een check overhandigen om de bouwkosten te dekken voor een nieuwe school plus inrichting en drie onderwijzerswoningen.

Het dorp staat op z'n kop! Toba telt ongeveer 2000 inwoners en bestaat op zijn beurt weer uit zo'n 15 cours, kleine dorpjes op zich.

Later op de dag zou Adama ons de cour laten zien waar hij geboren is. Het huisje waar hij geboren is, ziet er nog hetzelfde uit als toen hij vertrok uit de cour op zijn 15de. Hij vertelt enthousiast over de gewoonten en legt alles uit. Ook de plaats waar zijn ouders begraven liggen laat hij zien. In en vlak naast de cour.

Maar eerst was er het offerfeest vanmorgen om 10 uur. Een grote groep mensen uit het dorp verzamelden zich op een open veld 3 km verderop en wij legden de afstand af per fiets, over een klein zandpad. Dat was een beetje lastig in onze 'deftige kleren' (fietsen in een lange rok is niet echt handig), maar we kwamen op tijd aan. De vrouwen zaten in grote groepen in de schaduw onder bomen en de mannen hadden zich verderop verzameld. De vrouwen nodigden ons gastvrij uit bij hen op de meegenomen kleedjes te komen zitten. Ik bewonderde hun kleding en mooie ingevlochten kapsels. Later had Adama geregeld dat we een andere plek onder de boom kregen; alle witte mensen bij elkaar. Ook wel een beetje jammer.

Het lam dat geslacht moest worden werd als een mak schaap binnen de kring gevoerd. De imam, begeleid door een groepje wijze mannen met parasols, leidde de slacht nadat er een aantal gebeden gezegd waren. De mannen knielden op hun matten richting Mekka. De vrouwen en kinderen deden onder de bomen ook mee. Het ging er ontspannen aan toe en de slacht zelf verliep rustig en werd netjes uitgevoerd. We hebben het lam niet gehoord.

Het offerfeest wordt één keer per jaar gehouden binnen de Islam. Nadat de imam het lam ritueel geslacht heeft, is dat een teken dat de mensen die hierbij aanwezig waren, vervolgens ook hun eigen vee mogen slachten voor consumptie. Wij dachten dat er ook nog een symbolische betekenis verbonden was aan het offerfeest, maar tijdens een gesprekje vanmiddag met Adama en Floor kwamen we er nog niet helemaal uit en Googelen lukt even niet hier in het verre Toba.

Nadat het lam geslacht was. at iedereen van het meegenomen eten dat weer gracieus meegenomen was door de vrouwen van het dorp op hun hoofd.

Ook 's middags weer festiviteiten. De kinderen van de school hadden een lied ingestudeerd, er werden speaches gehouden door de dorpsoudste, de onderwijzer, een vertegenwoordiger van DSF (Development Sans Frontieres) en andere notabelen. Tussen de praatjes door veel optredens van de kinderen en dansgroepen.

En....., uiteindelijk de uitreiking van de check door Bart. Op zijn beurt mocht Bart de cadeaus in ontvangst nemen van de dorpsgemeenschap. Van de imam had hij al een levende kip gekregen na het offerfeest en nu werden we getrakteerd op een schaap uit dankbaarheid voor de sponsoring. Ook kregen alle vrouwen een mooie lap stof en de mannen een traditioneel hoedje. Voor Bart was er als extraatje nog een huls met pijlen. Dus als een echte jager kan hij morgen verder op pad.

Na deze festiviteiten werd de school officieel geopend. We werden allemaal ontvangen in een schoollokaal, waar we ook weer een maaltijd kregen van spaghettie en schaapsvlees. Ook een biertje ontrbrak niet aan de maaltijd. In Burkina weten ze wel wat bierbrouwen is en ondanks de islam wordt het toch regelmatig gedronken.

Omdat de inwoners van Adama's cour zo vriendelijk geweest waren om ons hun huizen te laten zien, mochten zij een kijkje nemen bij onze tenten. Dat deed iedereen graag en vooral rond Addy's tent was het erg druk. Als een echte juf legde zij uit wat er allemaal komt kijken bij zo'n fietstocht.

Het was een prachtige dag met veel indrukken. Wat een andere wereld is het hier! Een mooie wereld, maar zwaar en hard werken voor de inwoners. Ze zijn heel veel tijd bezig met alleen al het eten bereiden en zorgen dat alles een beetje schoon blijft. Ik ben erg onder de indruk en weet nog wel een paar projectjes waar we deze mensen weer een stapje mee verderop kunnen helpen.

Na een ongelukkige stap, waarbij ik met mijn teen achter een boomstronk bleef haken vanavond, zat ik net nog met José achter onze laptopjes de dagverslagen en foto's te ordenen, gadegeslagen door een hele rij donkere koppies die over de rand van een muurtje met ons meekeken. De mensen hier blijven erg niewsgierig naar wat wij doen. Onze werelden zijn echt nog heel verschillend!

Morgen onze laatste gewone fietstocht van ruim 100 km richting Ouahigouya. Gerie is daar inmiddels al naar toe. het gaat goed met haar. Ze hoeft niet meer naar het ziekenhuis. Ik hoop dat we haar snel weer zien.

Alice